|   Leksykon 
              grzybów 
            Bory Tucholskie charakteryzują 
              się niesamowitą obfitością przeróżnych gatunków grzybów. Szczególnie 
              w okresie letnio - jesiennym stanowią przedmiot zbiorów na skale 
              wręcz przemysłową.  Oprócz znanych i popularnych grzybów występują 
              również gatunki rzadko spotykane.  Zbieranie grzybów stanowi 
              niewątpliwą atrakcje dla turystów, mam nadzieję, że dzięki temu 
              leksykonowi zbieranie grzybów stanie się jeszcze przyjemniejsze. 
               
              Jak zbierać grzyby? 
               
              W okresie masowego wysypu grzybów nawet doświadczonemu zbieraczowi 
              poprawne oznaczenie wielu gatunków grzybów rosnących w lesie i na 
              łące sprawia duże kłopoty, dla początkującego jest wręcz niemożliwe. 
              Niedoświadczony amator grzybów powinien zbierać tylko kilka gatunków 
              - jednocześnie porównywać dokładnie znalezione grzyby ze zdjęciem 
              i opisem, a w razie wątpliwości poradzić się dobrego grzybiarza. 
               
              
            
            
               
                | Borowik 
                  szlachetny, prawdziwek  Boletus edulis | 
               
               
                 Borowik 
                    szlachetny - kapelusz jasnobrązowy do ciemnobrązowego, duży. 
                    Rurki początkowo białe, później oliwkozielone. Młody trzon 
                    bulwiasty, później walcowaty, siatkowany. 
                    
                     
                  grzyb jadalny  | 
               
               
                Borowik 
                    ponury Boletus 
                    luridus  | 
               
               
                |    Bowik 
                    ponury - kapelusz brudnoochrowy do oliwkozielonego. Pory rurek 
                    karminioczerwonawe. Trzon grubo siatkowany. Cały grzyb bardzo 
                    wrażliwy na dotyk. Kapelusz po dotknięciu ciemnieje, pory 
                    sinieją. Miąższ po przełamaniu sinieje, później szarzeje. 
                  
   
                   grzyb warunkowo 
                    jadalny-zjedzony na surowo może wywołać wymioty, 
                    nie należy spożywać razem z alkoholem!  | 
               
             
  
    
      | 
         Borowik
        szatański Boletus
        satanas 
       | 
     
    
      | 
          Borowik
        szlachetny - kapelusz duży, szary jak kamień. Pory rurek czerwone.
        Trzon brzuchato - bulwiasty, żółty, od dołu żywoczerwony,
        siatkowany.
        
  
           grzyb
        trujący - powoduje silne zatrucie.  | 
     
   
  
    
      | 
         Podgrzybek
        złotawy Xerocomus chrysenteron 
       | 
     
    
      | 
          Podgrzybek
        złotawy - brązowy kapelusz tego grzyba rurkowego jest często pokryty
        siecią spękań, a trzon jest zwykle zabarwiony czerwono.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Podgrzybek
        brunatny Xerocomus badius 
       | 
     
    
      | 
          Podgrzybek
        brunatny - kasztanowobrązowy kapelusz; zielonożółte rurki, po naciśnięciu
        zielononiebieskie. Miąższ biały, na przekroju przebarwiający się na
        niebiesko, szczególnie w sąsiedztwie rurek.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Maślak
        zwyczajny Suillus luteus 
       | 
     
    
      | 
          Maślak
        zwyczajny - kapelusz czekoladowy do brązowożółtego, o łatwo dającej
        się zdjąć skórce. Trzon z białawym, od spodu purpurobrązowym pierścieniem.
        Rośnie pod sosnami.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Maślak
        żółty Suillus grevillei 
       | 
     
    
      | 
          Maślak
        żółty - kapelusz żółty do pomarańczowego. Rośnie wyłączenie
        pod modrzewiami.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Maślak
        sitarz, sitarz Suillus bovinus 
       | 
     
    
      | 
          Maślak
        sitarz - kapelusz ochrowy do pomarańczowego. Zbiegające po trzonie
        rurki o szerokich, kańciastych porach.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
   
  
    
      | 
         Goryczak
        żółciowy Tylopilus fellus 
       | 
     
    
      | 
          Goryczaj
        żółciowy - młody owocnik łudząco podobny do borowika szlachetnego.
        Próba smaku rozstrzyga jednak wszelkie wątpliwości - miąższ jest
        gorzki jak żółć.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        modrożółty Russula cyanoxantha 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        modrożółty - fioletowozielony kapelusz z miękkimi, elastycznymi
        blaszkami; masywny trzon.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        winny Russula xerampelina 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        winny - kapelusz zwykle jaskrawo - purpuroczerwony. Trzon silnie
        zaczerwieniony, podobnie jak miąższ brązowiejący po naciśnięciu.
        Stare owocniki pachną śledziami.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        bagienny Russula paludosa 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        bagienny - duży, jaskrawoczerwony, błyszczący kapelusz. Blaszki białe
        do kremowych. Trzon biały, często z czerwonawym nalotem.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        wymiotny Russula emetica 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        wymiotny - jaskrawoczerwony, błyszczący kapelusz. Trzon i blaszki
        czysto białe. Miąższ kruchy, piekąco ostry.
        
  
          
         grzyb trujący  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        smierdzący Russula foetens 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        śmierdzący - duży, żółtobrązowy, silnie śluzowaty kapelusz z
        szerokimi rowkami. Blaszki brudnobiałe, z brązowymi plamkami. Miąższ
        o ostrym smaku i wstrętnym zapachu.
        
  
          
         grzyb trujący  | 
     
    
      | 
         Gołąbek
        brudnożółty Russula ochrolueca 
       | 
     
    
      | 
          Gołąbek
        brudnożółty - kapelusz ochrowożółty, niekiedy z odcieniem
        oliwkowym. Blaszki i trzon początkowo białawe. Miąższ o ostrym
        smaku.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Mleczaj
        rydz, rydz Lactarius deliciosus 
       | 
     
    
      | 
          Mleczaj
        rydz - kapelusz jasnopomarańczowy z pręgami, które u starszych
        owocników zielenieją. Mleczko marchewkowoczerwone. Trzon pomarańczowożółty,
        pusty.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Mleczaj
        późnojesienny Lactarius salmonicolor 
       | 
     
    
      | 
          Mleczaj
        późnojesienny - kapelusz żywo - pomarańczowo - żółty, bez
        zielonych odcieni. Pręgi ledwie widoczne. Mleczko marchewkowoczerwone,
        po dwóch godzinach przybiera barwę czerwonego wina. Rośnie pod jodłami.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Mleczaj
        wełnianka, wełnianka Lactarius torminosus 
       | 
     
    
      | 
          Mleczaj
        wełnianka - grzyb o koliście pręgowanym kapeluszu, gęsto pokrytym wełnistymi
        kosmkami, podwiniętym brzegu, oraz o paląco ostrym, białym mleczku.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Mleczaj
        płowy Lactarius helvus 
       | 
     
    
      | 
          Mleczaj
        płowy - kapelusz żółtobrązowy. Miąższ z wodnistym, bezbarwnym lub
        białawym mleczkiem. Pachnie podobnie do przyprawy maggi, zwłaszcza
        podczas schnięcia.
        
   grzyb
        niejadalny, 
        jedynie wysuszony, w niewielkich ilościach służy jako przyprawa.  | 
     
    
      | 
         Opieńka
        miodowa Armillaria mellea 
       | 
     
    
      | 
          Opieńka
        miodowa - grzyb rosnący kępkami na drzewach, z miodowożółtym do
        kasztanowatego kapeluszem, pokrytym ciemniejszymi łuseczkami. Trzon z błoniastym
        pierścieniem.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Gąska
        siarkowa Tricholoma sulphureum 
       | 
     
    
      | 
          Gąska
        siarkowa - wszystkie części grzyba siarkowożółte, o intensywnym,
        nieprzyjemnym zapachu karbidu.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Zimówka
        aksamitnotrzonowa Flammulina velutipes 
       | 
     
    
      | 
          Zimówka
        aksamitnotrzonowa - rośnie zimą, kępkami na drewnie, kapelusz rdzawożółty
        z czarnobrązowym trzonem.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Pieniążek
        dębowy Collybia dryophila 
       | 
     
    
      | 
          Pieniążek
        dębowy - mały grzyb z bladobeżowym do ochrowego kapeluszem, gęstymi
        blaszkami i chrząstkowatym trzonem.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Grzybówka
        czysta Mycena pura 
       | 
     
    
      | 
          Grzybówka
        czysta - grzyb o intensywnym zapachu rzodkwi. Kapelusz średnicy 2-5 cm,
        jasnoszary, różowy do niebiekofioletowego. Miąższ kruchy.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Zasłonak
        nijaki Cortinarius varius 
       | 
     
    
      | 
          Zasłonak
        nijaki - kapelusz rumianożółty do pomarańczowego z fioletowymi początkowo
        blaszkami. Trzon u podstawy maczugowato zgrubiały.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Strzępniak
        strzępiasty Inocybe
        fastigiata 
       | 
     
    
      | 
          Strzępniak
        strzępiasty - kapelusz stożkowaty, z promieniście biegnącymi, żółtobrązowymi
        włókienkami. Blaszki oliwkowobrązowawe. Miąższ blady.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Maślanka
        wiązkowa Hypholoma fasciculare 
       | 
     
    
      | 
          Maślanka
        wiązkowa - jeden z najpospolitszych spośród rosnących kępkami na
        martwym drewnie grzybów blaszkowych.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Maślanka
        łagodna Hypholoma capnoides 
       | 
     
    
      | 
          Maślanka
        łagodna - oglądając tylko wierzch kapelusza, można łatwo ten
        delikatny grzyb jadalny pomylić z trującą maślanką wiązkową.
        Blaszki maślanki łagodnej są jednak szare jak dym, a miąższ łagodny
        w smaku.
        
  
           grzyb
        jadalny  | 
     
    
      | 
         Łuszczak
        zmienny Kuehneromyces mutabilis 
       | 
     
    
      | 
          Łuszczak
        zmienny - grzyb rosnący kępkami na pniach martwych i osłabionych
        drzew. Kapelusz tłustawy w dotyku, miodowożółty do czerwonawobrązowego,
        przy brzego niemal zawsze ciemniejszy, prążkowany od prześwitujących
        od dołu blaszek.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Łuskwiak
        nastroszony Pholiota squarrosa 
       | 
     
    
      | 
          Łuskwiak
        nastroszony - rosnący kępkami zółty grzyb blaszkowy, pokryty dachówkowatymi
        łuskami
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Czernidłak
        kołpakowaty Coprinus comatus 
       | 
     
    
      | 
          Czernidłak
        kołapkowaty - rzucające się w oczy, wyrastające niekiedy setkami białe
        owocniki, które w starości rozpływają się w atramentową maź.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Pieczarka
        polowa Agaricus arvensis 
       | 
     
    
      | 
          Pieczarka
        polowa - biały, w miejscu nacisku szybko żółknący kapelusz i trzon.
        Blaszki początkowo szaroróżowe, później czarnobrązowe. Miąższ
        biały, o dobrze wyczuwalnym zapachu anyżku.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Pieczarka
        żółtawa Agaricus xanthoderma 
       | 
     
    
      | 
          Pieczarka
        żółtawa - grzyb o odrażającym zapachu karbolu. Jego biały kapelusz
        i trzon po nacisku szybko przebarwia się na chromowożółty.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Czubajka
        kania, kania Macrolepiota procera 
       | 
     
    
      | 
          Czubajka
        kania, kania - uderzająco duży grzyb blaszkowy z kapeluszem pokrytym
        dachówkowatymi, odstającymi, grubymi, brązowawymi łuskami. Młode
        grzyby mają kształt pałeczki do bicia w bęben.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Muchomor
        czerwony Amanita muscaria 
       | 
     
    
      | 
          Muchomor
        czerwony - powszechnie znany grzyb trujący o jaskrawoczerwonym
        kapeluszu pokrytym dającymi się oderwać, białymi łatkami.
        
  
           grzyb
        trujący  | 
     
    
      | 
         Muchomor
        czerwonawy Amanita rubescens 
       | 
     
    
      | 
          Muchomor
        czerwonawy - brązowoczerwonawy kapelusz z szarobiałymi łatkami. Po
        uszkodzeniu, blaszki i miąższ powoli czerwienieją.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Muchomor
        jadowity Amanita virosa 
       | 
     
    
      | 
          Muchomor
        jadowity - biały, tępostożkowaty kapelusz; białe blaszki; biały miąższ;
        długi, biały trzon z pozrywanym często pierścieniem. Podstawa trzonu
        tkwi w błoniastej, białej pochwie.
        
  
          
         grzyb śmiertelnie trujący!!!  | 
     
   
  
    
      | 
         Muchomor
        sromotnikowy Amanita phallodies 
       | 
     
    
      | 
          Muchomor
        sromotnikowy - zielonkawy kapelusz, białe blaszki. Trzon z pierścieniem;
        podstawa trzonu tkwi w błoniastej, odstającej pochwie.
        
  
          
         grzyb śmiertelnie trujący!!!  | 
     
    
      | 
         Pieprznik
        jadalny, kurka Cantharellus cibarius 
       | 
     
    
      | 
          Kurka
        - grzyb barwy żółtka, rozwidlone listewki na spodzie kapelusza,
        zbniegające daleko na trzon; słabo pieprzny smak.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Smardz
        stożkowaty Morchella conica 
       | 
     
    
      | 
          Smardz
        stożkowaty - kapelusz początkowo jasnoszary, wkrótce ciemnobrązowy,
        z nieregularnymi zagłębieniami oddzielonymi przez niemal równoległe,
        podłużne, grube żebra. Trzon białway, pofałdowany.
        
  
          
         grzyb jadalny  | 
     
    
      | 
         Piestrzyca
        kędzierzawa Helvella crispa 
       | 
     
    
      | 
          Piestrzyca
        kędzierzawa - biało - żółty do brudnochrowego, nieregularnie pofałdowany
        kapelusz. Trzon z bruzdami i jamkami.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Piestrzenica
        kasztanowata Gyromitra esculenta 
       | 
     
    
      | 
          Piesrzenica
        kasztanowata - czerwonobrązowy, mózgowato pofałdowany kapelusz. Trzon
        krótki, szarobiały do żółtawego, silnie pofałdowany i pobrużdzony,
        pusty.
        
  
           grzyb
        śmiertelnie trujący!!!  | 
     
    
      | 
         Hubiak
        pospolity Fomes fomentarius 
       | 
     
    
      | 
          Hubiak
        pospolity - początkowo bulwiasta, później zwykle kopytkowata, szarobrązowa,
        pobrużdzona, pasiasta, trwała, szerokość do 50 cm. ( huba ).
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
    
      | 
         Łakownica
        spłaszczona Ganoderma
        applantum 
       | 
     
    
      | 
          Borowik
        szlachetny - płaski, brązowy, współśrodkowo pobrużdzony owocnik,
        zwykle o rozmiarach dłoni, ale niekiedy o średicy nawet ponad 50 cm.,
        o drobniutkich, białych porach brązowiejący po naciśnięciu.
        
  
          
         grzyb niejadalny  | 
     
   
             |