Leksykon
grzybów
Bory Tucholskie charakteryzują
się niesamowitą obfitością przeróżnych gatunków grzybów. Szczególnie
w okresie letnio - jesiennym stanowią przedmiot zbiorów na skale
wręcz przemysłową. Oprócz znanych i popularnych grzybów występują
również gatunki rzadko spotykane. Zbieranie grzybów stanowi
niewątpliwą atrakcje dla turystów, mam nadzieję, że dzięki temu
leksykonowi zbieranie grzybów stanie się jeszcze przyjemniejsze.
Jak zbierać grzyby?
W okresie masowego wysypu grzybów nawet doświadczonemu zbieraczowi
poprawne oznaczenie wielu gatunków grzybów rosnących w lesie i na
łące sprawia duże kłopoty, dla początkującego jest wręcz niemożliwe.
Niedoświadczony amator grzybów powinien zbierać tylko kilka gatunków
- jednocześnie porównywać dokładnie znalezione grzyby ze zdjęciem
i opisem, a w razie wątpliwości poradzić się dobrego grzybiarza.
Borowik
szlachetny, prawdziwek Boletus edulis |
Borowik
szlachetny - kapelusz jasnobrązowy do ciemnobrązowego, duży.
Rurki początkowo białe, później oliwkozielone. Młody trzon
bulwiasty, później walcowaty, siatkowany.
grzyb jadalny |
Borowik
ponury Boletus
luridus |
Bowik
ponury - kapelusz brudnoochrowy do oliwkozielonego. Pory rurek
karminioczerwonawe. Trzon grubo siatkowany. Cały grzyb bardzo
wrażliwy na dotyk. Kapelusz po dotknięciu ciemnieje, pory
sinieją. Miąższ po przełamaniu sinieje, później szarzeje.
grzyb warunkowo
jadalny-zjedzony na surowo może wywołać wymioty,
nie należy spożywać razem z alkoholem! |
Borowik
szatański Boletus
satanas
|
Borowik
szlachetny - kapelusz duży, szary jak kamień. Pory rurek czerwone.
Trzon brzuchato - bulwiasty, żółty, od dołu żywoczerwony,
siatkowany.
grzyb
trujący - powoduje silne zatrucie. |
Podgrzybek
złotawy Xerocomus chrysenteron
|
Podgrzybek
złotawy - brązowy kapelusz tego grzyba rurkowego jest często pokryty
siecią spękań, a trzon jest zwykle zabarwiony czerwono.
grzyb jadalny |
Podgrzybek
brunatny Xerocomus badius
|
Podgrzybek
brunatny - kasztanowobrązowy kapelusz; zielonożółte rurki, po naciśnięciu
zielononiebieskie. Miąższ biały, na przekroju przebarwiający się na
niebiesko, szczególnie w sąsiedztwie rurek.
grzyb jadalny |
Maślak
zwyczajny Suillus luteus
|
Maślak
zwyczajny - kapelusz czekoladowy do brązowożółtego, o łatwo dającej
się zdjąć skórce. Trzon z białawym, od spodu purpurobrązowym pierścieniem.
Rośnie pod sosnami.
grzyb jadalny |
Maślak
żółty Suillus grevillei
|
Maślak
żółty - kapelusz żółty do pomarańczowego. Rośnie wyłączenie
pod modrzewiami.
grzyb jadalny |
Maślak
sitarz, sitarz Suillus bovinus
|
Maślak
sitarz - kapelusz ochrowy do pomarańczowego. Zbiegające po trzonie
rurki o szerokich, kańciastych porach.
grzyb jadalny |
Goryczak
żółciowy Tylopilus fellus
|
Goryczaj
żółciowy - młody owocnik łudząco podobny do borowika szlachetnego.
Próba smaku rozstrzyga jednak wszelkie wątpliwości - miąższ jest
gorzki jak żółć.
grzyb niejadalny |
Gołąbek
modrożółty Russula cyanoxantha
|
Gołąbek
modrożółty - fioletowozielony kapelusz z miękkimi, elastycznymi
blaszkami; masywny trzon.
grzyb jadalny |
Gołąbek
winny Russula xerampelina
|
Gołąbek
winny - kapelusz zwykle jaskrawo - purpuroczerwony. Trzon silnie
zaczerwieniony, podobnie jak miąższ brązowiejący po naciśnięciu.
Stare owocniki pachną śledziami.
grzyb jadalny |
Gołąbek
bagienny Russula paludosa
|
Gołąbek
bagienny - duży, jaskrawoczerwony, błyszczący kapelusz. Blaszki białe
do kremowych. Trzon biały, często z czerwonawym nalotem.
grzyb jadalny |
Gołąbek
wymiotny Russula emetica
|
Gołąbek
wymiotny - jaskrawoczerwony, błyszczący kapelusz. Trzon i blaszki
czysto białe. Miąższ kruchy, piekąco ostry.
grzyb trujący |
Gołąbek
smierdzący Russula foetens
|
Gołąbek
śmierdzący - duży, żółtobrązowy, silnie śluzowaty kapelusz z
szerokimi rowkami. Blaszki brudnobiałe, z brązowymi plamkami. Miąższ
o ostrym smaku i wstrętnym zapachu.
grzyb trujący |
Gołąbek
brudnożółty Russula ochrolueca
|
Gołąbek
brudnożółty - kapelusz ochrowożółty, niekiedy z odcieniem
oliwkowym. Blaszki i trzon początkowo białawe. Miąższ o ostrym
smaku.
grzyb jadalny |
Mleczaj
rydz, rydz Lactarius deliciosus
|
Mleczaj
rydz - kapelusz jasnopomarańczowy z pręgami, które u starszych
owocników zielenieją. Mleczko marchewkowoczerwone. Trzon pomarańczowożółty,
pusty.
grzyb jadalny |
Mleczaj
późnojesienny Lactarius salmonicolor
|
Mleczaj
późnojesienny - kapelusz żywo - pomarańczowo - żółty, bez
zielonych odcieni. Pręgi ledwie widoczne. Mleczko marchewkowoczerwone,
po dwóch godzinach przybiera barwę czerwonego wina. Rośnie pod jodłami.
grzyb jadalny |
Mleczaj
wełnianka, wełnianka Lactarius torminosus
|
Mleczaj
wełnianka - grzyb o koliście pręgowanym kapeluszu, gęsto pokrytym wełnistymi
kosmkami, podwiniętym brzegu, oraz o paląco ostrym, białym mleczku.
grzyb
trujący |
Mleczaj
płowy Lactarius helvus
|
Mleczaj
płowy - kapelusz żółtobrązowy. Miąższ z wodnistym, bezbarwnym lub
białawym mleczkiem. Pachnie podobnie do przyprawy maggi, zwłaszcza
podczas schnięcia.
grzyb
niejadalny,
jedynie wysuszony, w niewielkich ilościach służy jako przyprawa. |
Opieńka
miodowa Armillaria mellea
|
Opieńka
miodowa - grzyb rosnący kępkami na drzewach, z miodowożółtym do
kasztanowatego kapeluszem, pokrytym ciemniejszymi łuseczkami. Trzon z błoniastym
pierścieniem.
grzyb niejadalny |
Gąska
siarkowa Tricholoma sulphureum
|
Gąska
siarkowa - wszystkie części grzyba siarkowożółte, o intensywnym,
nieprzyjemnym zapachu karbidu.
grzyb
trujący |
Zimówka
aksamitnotrzonowa Flammulina velutipes
|
Zimówka
aksamitnotrzonowa - rośnie zimą, kępkami na drewnie, kapelusz rdzawożółty
z czarnobrązowym trzonem.
grzyb jadalny |
Pieniążek
dębowy Collybia dryophila
|
Pieniążek
dębowy - mały grzyb z bladobeżowym do ochrowego kapeluszem, gęstymi
blaszkami i chrząstkowatym trzonem.
grzyb jadalny |
Grzybówka
czysta Mycena pura
|
Grzybówka
czysta - grzyb o intensywnym zapachu rzodkwi. Kapelusz średnicy 2-5 cm,
jasnoszary, różowy do niebiekofioletowego. Miąższ kruchy.
grzyb
trujący |
Zasłonak
nijaki Cortinarius varius
|
Zasłonak
nijaki - kapelusz rumianożółty do pomarańczowego z fioletowymi początkowo
blaszkami. Trzon u podstawy maczugowato zgrubiały.
grzyb jadalny |
Strzępniak
strzępiasty Inocybe
fastigiata
|
Strzępniak
strzępiasty - kapelusz stożkowaty, z promieniście biegnącymi, żółtobrązowymi
włókienkami. Blaszki oliwkowobrązowawe. Miąższ blady.
grzyb
trujący |
Maślanka
wiązkowa Hypholoma fasciculare
|
Maślanka
wiązkowa - jeden z najpospolitszych spośród rosnących kępkami na
martwym drewnie grzybów blaszkowych.
grzyb
trujący |
Maślanka
łagodna Hypholoma capnoides
|
Maślanka
łagodna - oglądając tylko wierzch kapelusza, można łatwo ten
delikatny grzyb jadalny pomylić z trującą maślanką wiązkową.
Blaszki maślanki łagodnej są jednak szare jak dym, a miąższ łagodny
w smaku.
grzyb
jadalny |
Łuszczak
zmienny Kuehneromyces mutabilis
|
Łuszczak
zmienny - grzyb rosnący kępkami na pniach martwych i osłabionych
drzew. Kapelusz tłustawy w dotyku, miodowożółty do czerwonawobrązowego,
przy brzego niemal zawsze ciemniejszy, prążkowany od prześwitujących
od dołu blaszek.
grzyb jadalny |
Łuskwiak
nastroszony Pholiota squarrosa
|
Łuskwiak
nastroszony - rosnący kępkami zółty grzyb blaszkowy, pokryty dachówkowatymi
łuskami
grzyb niejadalny |
Czernidłak
kołpakowaty Coprinus comatus
|
Czernidłak
kołapkowaty - rzucające się w oczy, wyrastające niekiedy setkami białe
owocniki, które w starości rozpływają się w atramentową maź.
grzyb jadalny |
Pieczarka
polowa Agaricus arvensis
|
Pieczarka
polowa - biały, w miejscu nacisku szybko żółknący kapelusz i trzon.
Blaszki początkowo szaroróżowe, później czarnobrązowe. Miąższ
biały, o dobrze wyczuwalnym zapachu anyżku.
grzyb niejadalny |
Pieczarka
żółtawa Agaricus xanthoderma
|
Pieczarka
żółtawa - grzyb o odrażającym zapachu karbolu. Jego biały kapelusz
i trzon po nacisku szybko przebarwia się na chromowożółty.
grzyb
trujący |
Czubajka
kania, kania Macrolepiota procera
|
Czubajka
kania, kania - uderzająco duży grzyb blaszkowy z kapeluszem pokrytym
dachówkowatymi, odstającymi, grubymi, brązowawymi łuskami. Młode
grzyby mają kształt pałeczki do bicia w bęben.
grzyb jadalny |
Muchomor
czerwony Amanita muscaria
|
Muchomor
czerwony - powszechnie znany grzyb trujący o jaskrawoczerwonym
kapeluszu pokrytym dającymi się oderwać, białymi łatkami.
grzyb
trujący |
Muchomor
czerwonawy Amanita rubescens
|
Muchomor
czerwonawy - brązowoczerwonawy kapelusz z szarobiałymi łatkami. Po
uszkodzeniu, blaszki i miąższ powoli czerwienieją.
grzyb niejadalny |
Muchomor
jadowity Amanita virosa
|
Muchomor
jadowity - biały, tępostożkowaty kapelusz; białe blaszki; biały miąższ;
długi, biały trzon z pozrywanym często pierścieniem. Podstawa trzonu
tkwi w błoniastej, białej pochwie.
grzyb śmiertelnie trujący!!! |
Muchomor
sromotnikowy Amanita phallodies
|
Muchomor
sromotnikowy - zielonkawy kapelusz, białe blaszki. Trzon z pierścieniem;
podstawa trzonu tkwi w błoniastej, odstającej pochwie.
grzyb śmiertelnie trujący!!! |
Pieprznik
jadalny, kurka Cantharellus cibarius
|
Kurka
- grzyb barwy żółtka, rozwidlone listewki na spodzie kapelusza,
zbniegające daleko na trzon; słabo pieprzny smak.
grzyb jadalny |
Smardz
stożkowaty Morchella conica
|
Smardz
stożkowaty - kapelusz początkowo jasnoszary, wkrótce ciemnobrązowy,
z nieregularnymi zagłębieniami oddzielonymi przez niemal równoległe,
podłużne, grube żebra. Trzon białway, pofałdowany.
grzyb jadalny |
Piestrzyca
kędzierzawa Helvella crispa
|
Piestrzyca
kędzierzawa - biało - żółty do brudnochrowego, nieregularnie pofałdowany
kapelusz. Trzon z bruzdami i jamkami.
grzyb niejadalny |
Piestrzenica
kasztanowata Gyromitra esculenta
|
Piesrzenica
kasztanowata - czerwonobrązowy, mózgowato pofałdowany kapelusz. Trzon
krótki, szarobiały do żółtawego, silnie pofałdowany i pobrużdzony,
pusty.
grzyb
śmiertelnie trujący!!! |
Hubiak
pospolity Fomes fomentarius
|
Hubiak
pospolity - początkowo bulwiasta, później zwykle kopytkowata, szarobrązowa,
pobrużdzona, pasiasta, trwała, szerokość do 50 cm. ( huba ).
grzyb niejadalny |
Łakownica
spłaszczona Ganoderma
applantum
|
Borowik
szlachetny - płaski, brązowy, współśrodkowo pobrużdzony owocnik,
zwykle o rozmiarach dłoni, ale niekiedy o średicy nawet ponad 50 cm.,
o drobniutkich, białych porach brązowiejący po naciśnięciu.
grzyb niejadalny |
|